یادداشتی بر آلبوم «ابراهیم»اثری سراسر معترض توام با غمی در لابه‌لای واژگان/ از محسن چاووشی بعید بود!
تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۵۰۲۳۵۴
فارس در یادداشتی نوشت: در چند جایی که خبرهایی مبنی بر انتشار آلبوم جدید چاووشی منتشر شده در هر پاراگرافی بر مساله کپی‌رایت و خرید قانونی نسخه‌‌های اورجینال تاکید شده، اما خود چاووشی و تیمش دو قطعه‌ای را که مجوز نگرفته‌‌اند، بدون مجوز و غیرقانونی منتشر کردند. این کار با این همه تاکید بر تمکین به قانون از سوی مردم منافات دارد و انگار او تنها تمکین به قانون را برای مردم قائل است و خود با فراغ بال قطعات بدون مجوز را منتشر می‌کند که این حس خوبی به مخاطبان و طرفداران آقای چاووشی نمی‌دهد؛ چرا که تمکین به قانون باید برای همه باشد؛ به خصوص کسانی که به واسطه شهرت زیر ذره‌بین بوده و تمام حرکات و سکنات‌شان دیده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حال سراغ نقد تحلیلی قطعه به قطعه آلبوم «ابراهیم» به خوانندگی محسن چاووشی می‌رویم. آلبومی که پس از یک ماه حاشیه و جنجال بالاخره روانه بازار موسیقی شد.
۱- قطعه «بِبُر به نام خداوندت»
قطعه‌ای که با دکلمه شعر حسین صفا آغاز می‌شود و با مصراع «نگاهم به این سرانجام است» با صدای شاعر به پایان می‌رسد. تنظیم قطعه از چینش لوپ‌های کوبه‌ای گرفته تا پدال و آکوردهای مقطع و سرآرشه‌های مقطع و «اِستِکاتو» زهی ویلن‌ها تداعی‌کننده و القاکننده قطعه‌ای شدیداً اعتراضی بوده که به بهترین شکل این حس را انتقال می‌دهد.
شعر حسین صفا در ملودی که محسن چاووشی بر آن خلق کرده سراسر اعتراض است. اعتراضی همراه با بغض و اندوهی فروخورده که آکوردهای بینابین الکتریک گیتار و موتیف‌های ارکستر با غلبه سازهای بادی‌برنجی بر عصیان و اعتراض این قطعه می‌افزاید. جایی که شاعر می‌گوید «ورید پاک امیرم من/ که در تدارک حمام است» بخش کلایمَکس و اوج این داستان است که احساس هر شنونده‌ای را برمی‌انگیزد.
تنها ای کاش محسن چاووشی تا آنجا که می‌توانست لحن خود را به علائم جمله به ویژه در مورد مصرع‌های سوالی، نزدیک‌تر می‌کرد. واژه «واجب‌الاجرایی» را هم «واجب‌الاجراهی» ادا می‌کند که این ایراد از حساسیت محسن چاووشی بعید است.
ضربات مکرر کوبه‌ای و پدال به ویژه روی شعر «کدام کوزه شکست آن روز/ که با گذشتن نهصدسال/ هنوز حلقه دستانش/ به دور گردن خیام است؟» سر نت اول میزان‌های شش ضربی یا «اسلوراک» بر جنبه و حس اعتراضی اثر می‌افزاید. محسن چاووشی به غایت با احساس تمام و کمال این اثر را خوانده است و بغضی محسوس در صدایش هویدا است. زیباترین و گیراترین بخش کلام این قطعه همان بخش ترجیع‌بند «هنوز حلقه دستانش/ به دور گردن خیام ...» است.
۲- قطعه «در آستانه پیری»
این قطعه ترجیع‌بند و تکرار ندارد؛ چرا که شعری بلند است و خوانش همه آن تکرار نمی‌طلبد. این قطعه از جنبه تنظیم در نوع و ژانر خود قطعه‌ای قدرتمند است. به ویژه اورتورها و سلوهایی که توسط گیتار الکتریک در این قطعه اجرا می‌شود بسیار زیبا و گیرا است. اما از لایت موتیف قدرتمندی در سطح تنظیم برخوردار نیست و آهنگساز بیشتر بر مبنای عروضی شعر به خلق ملودی بر روی آن پرداخته به ویژه بحر عروضی «فعلاتُن فعلاتُن» که خلق ملودی روی این بحر کار دشواری نیست. غنای مفهومی این شعر، ملودی بهتری می‌طلبید.
این قطعه هم چون اثر پیشین اعتراضی بوده و بیشتر منعکس کننده مسائل، مشکلات و دغدغه‌های اجتماعی روز جامعه است.
۳- قطعه «همراه خاک‌ارّه»
اورتور اول این آهنگ بسیار زیبا و به سبک موسیقی کلاسیک با پیانو و ارکستر زهی و اکمپانیمان پیزیکاتوی کنترباس شروع شده و فضا را مهیای شنیدن کلام و صدای خواننده می‌کند. این قطعه از تنظیم بسیار زیبایی بهره می‌برد و اکمپانیمان و پَد و سازهای زیرصدای خواننده با حجمی بالا، کلام را همراهی می‌کند و تک‌نوازی الکتریک گیتار در این قطعه هم بر زیبایی کار افزوده است و یکی دیگر از جنبه‌های زیبایی تنظیم، شروع شدن قطعه با نت‌های پیانو و تمام شدن قطعه نیز با نت‌های پیانو است. تنوع و بهره از همزمانی ریتم چهار چهارم یا چهارضربی و تناوب آن با شش ضربی بر قدرت و تنوع تنظیم این قطعه افزوده است.
شعر این قطعه هم نسبت به اشعار متعارف و ژانر پاپ و راک، بلندتر از حد معمول است و همین بلندی و بهره از تمام شعر باعث شده که برای آن مجالی جهت اجرای ترجیع‌بند تکرار و باصطلاح کوروس نباشد و خواننده از ابتدا تا انتهای قطعه بدون تکرار شعر یا موتیف خاصی قطعه را پیش ببرد. بی‌شک از جنبه علمی و موسیقایی، تنظیم این اثر برتری فاحشی نسبت به لایت موتیف و موسیقی کلام دارد. البته چاووشی این قطعه را با احساس هرچه تمام‌تر خوانده و بار عاطفی، احساسی و مفهومی واژگان را منتقل می‌کند و با نوانس‌هایی که در صدایش ایجاد می‌کند به خوانش و انتقال مفهومی اثر کمک می‌کند. اما این قطعه می‌توانست از موسیقی کلام زیباتر و جذاب‌تری بهره ببرد.
بی‌شک قوی‌ترین بخش این قطعه سلوهایی است که توسط نوازنده الکتریک گیتار با توانایی هرچه تمام‌تر اجرا می‌شود.
۴- قطعه «لطفاً به بند اول انگشت سبابه‌ات بگو»
این قطعه بلافاصله با چند میزان پَد به سر کلام می‌آید. کلامی که بیشتر دکلمه‌گونه است. شعر این قطعه بسیار غمگین است و اوج شعر آنجا است که «این بچه لاک‌پشت نگون بخت... اما مقدر است که در آخرین قدم یعنی در آستانه دریا دَمَر شود» .
محسن چاووشی هم ملودی سزاوار این واژگان را با صدایی از عمق احساس و بغض روی شعر گذاشته است.
پَد زیر صدای این قطعه هم به ویژه زهی ویلن‌ها به خوبی فضاسازی کرده و بر غلیان احساسات می‌افزاید.
۵- قطعه «ای ماه مهر»
این قطعه سراسر اعتراضی آنجا که می‌گوید «آخر چطور بیست بگیرم/ وقتی که دست‌های فقیرم/ فردای درس آن همه باید/ در جست‌وجوی کار بمیرند» اشاره مستقیم بر معضل حل‌ناشدنی بیکاری و سیل تحصیل‌‌‌کردگان بیکار دارد. این شعر سراسر اعتراضی توامان با غمی نهان در لابه‌لای واژگانش در حسی نوستالژیک که از مصرع‌های ابتدایی‌اش نمایان می‌شود، موسیقی‌ای به مراتب اعتراضی‌تر و غمگنانه‌تر می‌طلبد. اما از تنظیم گرفته تا لایت‌موتیف موسیقی کلام، بیشتر هیجانی بوده و سنخیت و تناسب چندانی با مفهوم کلام ندارد. اَرِنجمان این قطعه را اگر جدای از شعر در نظر بگیریم، یکی از تکنیکی‌ترین و متنوع‌ترین قطعات این آلبوم است. از ریتم کوبنده و متنوع گرفته تا سلونوازی ویلن و گیتار الکتریک همه نشان از تنظیمی موفق دارد. به ویژه آنجا که ویلن به هنرنمایی می‌پردازد و با اجرای «تریوله» و «سه بر دو» و تک‌نوازی را به گیتار الکتریک منتقل می‌کند و آکوردهای ممتد گیتار الکتریک قطعه هاردراک زیبایی را به نمایش می‌گذارد. وجود کوتاه آواز و خودنمایی ساز ایرانی ستار نیز به جا و خوشایند بوده و بهره از تم آواز «شوشتری» حس نوستالژیک کلام را مضاعف می‌کند سپس سلوی قدرتمند الکتریک گیتار هیجان را به اوج می‌رساند و همین قدرت هیجانی اینجا نقطه ضعفی برای مفهوم شعر اعتراضی این قطعه می‌شود. به ویژه آخر قطعه با آن موتیف تکراری و هیجانی و هنرنمایی زیبای درامز و دور از مفهوم و عمق بار معنایی شعر و کادانسی قدرتمند که به «تریوله» می‌انجامد به پایان می‌رسد.
۶- قطعه «جهان فاسد مردم را»
شعر این قطعه یکی از بهترین اشعار آلبوم «ابراهیم» است و سراسر مفهوم، ایهام، استعاره و جناس است که ملودی یارای بیان حق مطلب نیست. این قطعه هم از تنظیم خوبی بهره می‌برد اما ملودی و لایت موتیف خلق شده برای کلام این اثر در سطح شعر نیست. لایت موتیف از پختگی و ساختار محکم ملودیک برخودار نیست. این قطعه ترجیع‌بند خاصی برای تکرار ندارد و از این جنبه هم که از جانب مخاطبان زمزمه شود، امیدی برایش متصور نیست. در مجموع این قطعه، حرف خاصی برای گفتن ندارد و جزء قطعات معمولی آلبوم «ابراهیم» محسوب می‌شود. فقط ای کاش ملودی قوی‌تری که بار عاطفی ـ احساسی و مفهومی واژگان این شعر را می‌توانست به دوش بکشد برای این کار خلق می‌شد. با این وجود بهترین بخش ملودی و خوانش آن توسط خواننده به مصرع «تو خانقاه منی با من، بچرخ و یاحق و یاهو کن» است که خواننده که آهنگساز اثر نیز هست، اگر بر همین مبنا کار را پیش می‌بُرد بی‌شک قطعه‌ای به مراتب شنیدنی‌تر و چه‌بسا ماندگار خلق می‌شد.
سخن آخر اینکه در این سیل انبوه خواننده‌های پاپ که هرآنچه را از دهان خارج می‌شود، شعر می‌خوانند آن هم در سرزمینی که خاستگاه آثار منظوم جهان است به جهانیان و حافظ و مولانایش می‌بالند، هنرمندانی چون محسن چاووشی نگاهی جست‌وجوگرانه و متفکرانه‌تری به شعر و کلام دارد و همین مهم‌ترین نقطه قوت او است، اما می‌شد با نگاهی حرفه‌ای‌تر هر کاری را به متخصص آن سپرد و می‌شد آهنگسازی این آلبوم یا لااقل بخشی از آن را به آهنگسازی باذوق که بتواند مقصد و مقصود چاووشی را درک کند سپرده شود تا الان بی‌شک با اثری کم‌نقص‌تر و شنیدنی‌تر روبه‌رو بودیم.
امیدواریم در آینده آثار بهتری از این هنرمند بشنویم.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۵۰۲۳۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از حاشیه بیمارستانی خواننده پاپ تا انتشار آلبوم آقای شاعر!
خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ فرآیند تولید و ارایه آثار و محصولات موسیقایی و حاشیه‌های ریز و درشت دنیای موسیقی طی سال‌های اخیر تبدیل به «فرصت» و «چالش» مهم و جالب توجهی شد که بسیاری از دست‌اندرکاران و فعالان عرصه موسیقی را بر آن داشت تا فارغ از رسانه‌های رسمی به ارائه و انعکاس فعالیت‌های موسیقایی خود در بسترهای متنوع «فضای مجازی» بپردازند و در این مسیر بسیار مهم و مؤثر بر افکار عمومی جامعه، حضور چشمگیری داشته باشند. حضوری که بعضاً برای آنها دربرگیرنده اتفاقات مبارک و ارزشمندی در جهت معرفی خود و محصولات موسیقایی‌شان شد و در برخی موارد هم باعث دردسرهای زیادی شد که می‌تواند در ابعاد مختلف اجتماعی و فرهنگی‌اش مورد بررسی و واکاوی بیشتری قرار گیرد.
شرایطی دارای اهمیت که اکنون نمی‌توان به راحتی از آنچه در این بستر رسانه‌ای روی می‌دهد، بی‌تفاوت گذشت. چارچوبی دارای چالش و پر از فراز و نشیب‌های عجیب و غریب که تبدیل به اقیانوس پهناور و بی‌انتهایی شده که هر چه قدر در آن حضور داشته باشیم، بیشتر متوجه ابعاد پیچیده آن می‌شویم. شرایطی که در دنیای موسیقی فرآیند بسیار پررنگی دارد و تقریباً تمامی فعالان موسیقی را برآن داشته تا در این راه پر پیچ و خم اما جذاب برای مخاطب، به معرفی و به اصطلاح بیگانه «پرزنت» محصولات و دیدگاه‌های خود بپردازند. شرایطی که شاید بیان بسیاری از آنها در قالب رسمی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های رسمی کشور جایگاهی نداشته باشد اما دربرگیرنده ابعادی است که می‌تواند برای طرفداران و دوستداران موسیقی مشتمل بر رویدادهای مکتوب و تصویر جالب توجهی باشد.
اتفاقاً ظهور و بروز چنین شرایطی است که هم موجب رشد و تولید اخبار و نوشتارها و تصویرهای به اصطلاح «زرد» و «غیرقابل انتشار در رسانه‌های رسمی» شده و هم ایجاد کننده فضای رقابتی بین رسانه‌های رسمی و رسانه‌های فعال در فضای مجازی شده است که این مسایل نیز دربرگیرنده ملاحظات فراوانی است. ملاحظاتی که رجوع به آنها می‌تواند ویترین حواشی و اظهارنظرهایی باشد که رجوع به آنها با در نظر گرفتن ملاحظات و باید و نبایدهایش امری اجتناب ناپذیر است.
«یک هفته با فضای مجازی موسیقی» عنوان سلسله گزارش‌های هفتگی سرویس هنر خبرگزاری مهر برای مرور متن و حاشیه منتخب رویدادهای موسیقایی از پنجره فضای مجازی است که روزهای پایانی هر هفته با استفاده از مطالب منتشر شده هنرمندان و فعالان عرصه موسیقی کشورمان در بسترهای مختلف فضای مجازی پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد.
فاضل نظری؛ بازخوانی ۱۸ غزل به آهنگسازی فریدون شهبازیان
فاضل نظری از شاعران و ترانه سرایان شناخته شده ای که طی سال های اخیر در قامت یک مدیر فرهنگی نیز فعالیت های زیادی را از سرگذرانده است چندی پیش بود که در صفحه شخصی خود از انتشار یک مجموعه موسیقایی به آهنگسازی فریدون شهبازیان خبر داد.
این شاعر و ترانه سرا نوشت: «لغزش» بازخوانی ۱۸ غزل از اثر «گریه های امپراتور» است که قرار بود چندی پیش از این منتشر شود. از [امروز] اما این مجموعه صوتی با آهنگسازی جناب فریدون شهبازیان در بستر فضای مجازی در دسترس است.»
آرمین زارعی؛ از بستری شدن در بیمارستان تا پرداخت چند میلیارد تومان پول
طی روزهای گذشته برخی از صفحات پرمخاطب موسیقی در فضای مجازی از بستری شدن آرمین زارعی خواننده موسیقی پاپ کشورمان در یکی از بیمارستان های تهران خبر دادند و نوشتند:
«خواننده پاپ آرمین زارعی به دلیل فشار عصبی در یکی از بیمارستان های تهران بستری شده است. این خواننده در هفته های گذشته با کمپانی طرف قرارداد سابق خود به مشکلاتی برخورده و به نظر می رسد همچنان درگیر این موضوعات است و حالا احتمالا شدت این فشارها و موارد دیگر، احوالات جسمی آرمین را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
این خواننده هفته گذشته در نامه ای رسمی به دفتر موسیقی وزارت ارشاد خواستار ممانعت از هرگونه اقدامی درباره قرارداد مورد بحث با شرکت مربوطه شده و مدعی است آن قرارداد از سوی او فسخ شده است. این در شرایطی است که کمپانی ترانه شرقی برای روزهای ۱۹ و ۲۰ اردیبهشت قرار است کنسرت این خواننده را برگزار کند و تبلیغات محیطی گسترده ای را نیز در سطح شهر تهران انجام داده و بلیت فروشی کرده است.
حالا [درساعات گذشته] آرمین زارعی از شدت فشارعصبی در بیمارستان بستری شده و مشخص نیست آیا کنسرت این خواننده در روزهای ۱۹ و ۲۰ اردیبهشت در تهرای روی صحنه خواهد رفت یا خیر؟ کمپانی [طرف قرارداد] همچنان درباره همه حواشی این ۲ هفته سکوت اختیار کرده است.»
اما مدتی نگذشت که این شرکت با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد: «صدها میلیارد ریال به عنوان پیش پرداخت به آرمین زارعی پرداخت شده و کنسرت روزهای ۱۹ و ۲۰ هم برگزار می شود.»
در متن اطلاعیه شرکت آمده بود: «احتراما پیرو موضوعات اخیر و سوالات متعدد شما عزیزان در رابطه با برگزاری کنسرت به آگاهی می رسانیم شرکت ترانه شرقی براساس حقوق قانونی در قرارداد معین و مشخص با هنرمندان خود به ویژه هنرمند گرامی آقای آرمین زارعی اقدام به برنامه ریزی، مدیریت و اجرای کنسرت می نماید.
در رابطه با حاشیه های اخیر به اطلاع می رسانیم این شرکت سال ها برای اخذمجوز فعالیت های قانونی هنرمند نامبرده تلاش کرده و طی این مسیر دشوار، صدها میلیارد ریال بابت پیش پرداخت قرارداد به ایشان و هزینه های مستقیم و غیرمستقیم تولید و برگزاری رویدادهای مرتبط پرداخت نموده است.
کنسرت های مورخ ۱۹ و ۲۰ اردیبهشت نیز براساس کلیه حقوق قانونی مشخص در قرارداد فی مابین جاری و معتبراست و با اخذ مجوزهای لازم از تمامی مراجع ذی صلاح برنامه ریزی و اطلاع رسانی شده است.
امید است با انجام به موقع تعهدات طرفین، اجرای پیش رو همانند دیگر کنسرت های گذشته با همان کیفیت و درخور شأن هواداران عزیز تقدیم حضورتان شود. از کلیه هنردوستان، علاقه مندان و خصوصا رسانه ها نیز تقاضا داریم با حفظ حریم خصوصی و رعایت قوانین اسیرحاشیه ها و اخبار غیر واقعی نشوند.»
محمد اله یاری؛ خبرهای خوب برای آنهایی که موسیقی جدی کار می‌کنند
مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی هم در صفحه اختصاصی این مجموعه از حمایت جدی و پررنگ خود و همکارانش برای اجرای مستمر کنسرت هایی در حوزه موسیقی ایرانی و موسیقی نواحی خبر داد.
محمداله یاری نوشته بود: «وزیر فرهنگ تاکید بر پیش بینی حضور خوانندگان پیشکسوت و مطرح، در حوزه موسیقی ملی، موسیقی دستگاهی که صاحب کسوت و عنوان بوده و مردم چندین دهه دنبال کننده صدای آن ها هستند، دارند.
امسال شاهد اجرای گروه های قابل توجه موسیقی سنتی، ردیف دستگاهی و هویتی در مجموعه تالارهای وحدت، رودکی و برج آزادی خواهیم بود.
بنیاد رودکی تسهیلاتی برای اساتید و پیشکسوتان حوزه موسیقی اقوام فراهم خواهد کرد و تا پایان سال شاهد اجراهای متنوع و هویتی که ریشه در خاک و فرهنگ این مملکت دارد، خواهیم بود.»
عباس سجادی؛ پاسداشت یکی از اولین های روزنامه نگاری حوزه موسیقی
عباس سجادی شاعر، پژوهشگر و کارشناس موسیقی نیز در تازه ترین پست صفحه شخصی خود در فضای مجازی با عنوان «میرعلینقی از زبان میرعلی نقی» تصاویری ویدیویی از مراسم نکوداشت علیرضا میرعلی نقی پژوهشگر موسیقی را منتشر کرده و نوشته است: «دوستی با او و همکاری نزدیک در برنامه تلویزیونی «دستان» از افتخار من بوده است.»
میرعلیرضا میرعلینقی (زاده ۸ اردیبهشت ۱۳۴۵ در تهران) سنتور را نزد مجید کیانی و پیانو را نزد امانوئل ملیک‌اصلانیان و فخری ملک‌پور فرا گرفت و نزد حسینعلی ملاح شیوه‌های نوشتن و نسخه‌شناسی موسیقی را آموخت.
وی یکی از نخستین روزنامه‌نگاران حرفه‌ای حوزه موسیقی به شمار می‌رود که از سال ۱۳۶۵ فعالیت مطبوعاتی دارد و در ده‌ها نشریه به تحلیل رخدادهای موسیقی و نگارش مقالات مشغول است.
مقدمه «ردیف موسیقی ایران برای پیانو» اثر جواد معروفی، موسیقی‌نامه وزیری، کتاب‌شناسی موسیقی ایران، خاطراتی از رفتگان موسیقی، خاطرات جواد بدیع‌زاده و خاطرات هنری میلاد کیایی برخی آثار مکتوب میرعلینقی است.
علیرضا قربانی؛ به امید یافتن نشانی از تو ...
علیرضا قربانی خواننده موسیقی ایرانی که طی ماه های گذشته تمام وقت خود را معطوف به برگزاری تور کنسرت های داخلی و خارجی «با من بخوان» به آهنگسازی حسام ناصری کرده است، طی روزهای گذشته بود که به انتشار ویدیویی مشتمل بر تصاویر یک کوچه با معماری قدیمی، بخش‌هایی از قطعه «پریزاد» را پیش روی مخاطبان قرار داده است.
در دلنوشته علیرضا قربانی آمده است: سرگردان بی حضورت و جامانده میان کوچه پس کوچه های خالی شهر و هزاران رویای بر زبان نیامده به امید یافتن نشانی از تو ...»
کد خبر 6100043
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد